DOKKUM – Na een dienstverband van ruim 37 jaar, waarvan
21 jaar als directeur, heeft de heer Harke Iedema per 1 september 1999 zijn
werkzaamheden aan de Streekmuziekschool Noord-Oost Friesland beëindigd.
Werkzaamheden vanaf het
prilste begin van de school tot vlak voor de eeuwwisseling. Jarenlang was
Iedema het gezicht van de muziekschool en het zal voor een ieder dan ook best
even wennen zijn om hem daar niet meer tegen te komen.
Gedurende de eerste jaren
van zijn loopbaan aan de muziekschool was Harke Iedema orgelleraar en hielp hij
veel leerlingen muzikaal op weg. Later, als directeur, zorgde hij ervoor, dat
zijn school als een geoliede machine liep, zodat steeds weer nieuwe leerlingen
de weg er naartoe vonden. En dat, terwijl hijzelf nooit les heeft gehad aan een
muziekschool!
Harke Iedema, Anjumer van
geboorte, was als kind al dol op muziek en wilde vooral graag orgelspelen. Aanvankelijk
stond er geen orgel – bedoeld wordt natuurlijk een harmonium – bij de Iedema’s
thuis, maar Harke’s vader voelde zozeer de behoefte van zijn zoon, dat hij er
een kocht. Voor ƒ 100,-! Een hele som geld voor een gewone arbeider in die
tijd. Toen eenmaal het orgel was gekocht, volgden de muzieklessen. Eerst bij
Maaike Steen, daarna bij Arjen van Lunen, vervolgens bij Arnold Feddema en
tenslotte bij Piet Post. Allemaal privé-lessen, omdat er van een muziekschool
hier in de buurt nog geen sprake was.
Het spelen ging bij Harke
Iedema van een leien dakje en op achttienjarige leeftijd gaf hij dan ook al
zijn eerste openbare concert. Dat was op 21 december 1958, in de Nederlands
Hervormde kerk te Anjum. Enkele jaren jaren eerder was Iedema zelf al met
lesgeven begonnen. Voor de lol en onbetaald gaf hij een stuk of wat leerlingen
les. Later liet hij zich voor de lessen wel een kleinigheid betalen, maar van
een baan als muziekdocent was geen sprake.
Z’n brood verdiende hij
eerst als knecht bij bakker Dijkstra in Anjum en later als boekhouder bij erven
P. Brouwer in Dokkum. Het waren lange dagen en alleen de zondag was een vrije
dag. Na verloop van tijd echter werd de vijfdaagse werkweek ingevoerd. Dit
gebeurde bij erven P. Brouwer in dezelfde tijd, dat in Leeuwarden een
vakopleiding voor muzikanten werd opgericht. Eén vrije dag in de week – de
donderdag – was voor Harke Iedema voldoende om zich als leerling aan te melden
bij deze Muziek Pedagogische Academie.
Zo stonden vijf dagen van
de week in het teken van werk, werden alle cursusuren op één dag gevolgd en
werd er iedere dag tot diep in de nacht gestudeerd. En alsof dit nog niet
genoeg was, gaf Harke Iedema ook nog muziekles. Dit deed hij gedurende zijn
studieperiode al aan de Streekmuziekschool in Dokkum, naar welke school hij,
evenals een aantal andere docenten, zijn privé-praktijk had overgeheveld.
Werken, studeren en nog
eens werken, met als doel: muziekschooldirecteur worden. In die tijd had je
voor een dergelijke baan een muziekakte-B nodig en dus rustte Iedema niet
eerder dan dat hij de orgelakte-B in zijn bezit had. Orgelspelen vond hij
prachtig, improviseren lag hem in hoge mate, maar in plaats van concerterend
organist te willen worden, zag hij veel meer in de baan van muziekschooldirecteur.
Zoals gezegd, werkte
Iedema de eerste jaren van zijn loopbaan aan de muziekschool als orgeleraar
(met wat uren blokfluit-AMV). Na verloop van enige tijd werd hij
adjunct-directeur en na het vertrek van Freek Houtkoop, die hij in ziekteperiodes
herhaaldelijk had vervangen, kreeg hij eindelijk de kans om zijn droom waar te
maken. Anders dan Houtkoop, die parttime-directeur was, kreeg Iedema een
volledige baan als directeur én een secretaresse!
Het boterde prima tussen
hem en Lydia Terpstra (zij is nog steeds aan de school verbonden) en de school
floreerde. Zoals bekend, braken er later ten gevolge van
bezuinigingsmaatregelen ook wel eens minder leuke tijden aan, maar Iedema liet
zich door niets en niemand uit het veld slaan en zag tegenslagen eerder als
uitdaging dan als nederlagen.
Hij kwam voor de volle
honderd procent op voor zijn school en zijn docenten – een prima stel, aldus
Iedema – en hield zich staande doordat hij werk en privé-leven uitstekend wist
te scheiden.
Aangezien hij
musicus-directeur was, bekeek hij de dingen niet louter op een zakelijke
manier, maar hield hij bij alles de muziekpedagogische aspecten goed in het
oog. Iedema is ervan overtuigd, dat een muziekschool in alle gevallen meer baat
heeft bij een musicus-directeur dan bij een echte manager, vanwege het feit,
dat muziekonderwijs niet alleen maar zakelijk kan worden benaderd.
Dat Iedema het
muziekonderwijs een warm hart toedraagt, blijkt ook uit het feit, dat hij ooit
een complete orgelmethode vervaardigde. Nog heden ten dage spelen veel
orgelleerlingen uit zijn serie ’De Jonge Organist’. Naast materiaal dat Harke
Iedema van anderen overnam, bevatten deze boeken veel composities van zijn
hand. Hij liet het wat betreft niet bij pedagogisch materiaal, maar deed ook
bundels koraalbewerkingen het licht zien, die een volleerd kerkorganist en een
goed kerkorgel waardig zijn. Een organist als Iedema zelf bijvoorbeeld en een
orgel als dat in de Nederlands Hervormde kerk te Ferwerd, waar Harke Iedema nu
al 28 jaar lang kerkdiensten begeleidt.
De scheidende
muziekschooldirecteur weet zich op papier overigens niet alleen in noten uit de
drukken. Ook letters vertrouwt hij graag aan het papier toe. Letters, die zich
inmiddels tot volledige boekwerken aaneenregen. Zo schreef Iedema een
historisch boekwerk over Anjum, een boek over 125 jaar christelijk onderwijs in
Anjum, een roman over de historische figuur Willem Taeckes uit Anjum, een boek
over het Anjumer muziekkorps én een over de Anjumer voetbalvereniging.
Het is Anjum wat de klok
slaat, maar dat kan onmogelijk anders als het om Anjum-gek Harke Iedema gaat.
De Anjum-gek is trots op zijn ’afwijking’, die hij schrijvend, verzamelend –
praktisch alle foto’s van Anjum zijn in Iedema’s bezit – en ook tekenend en
schilderend handen en voeten geeft. Tekenen en schilderen is een van Iedema’s
grootste hobby’s. Met aquarel en pentekeningen hield hij zich altijd al bezig,
maar tegenwoordig is Harke Iedema vooral in de ban van olieverf.
Een mooie hobby voor de
toekomstige VUT-periode. Een hobby ook, die Iedema tijdens zijn arbeidzame
leven veel ontspanning gaf. Hij had en nam er de tijd voor. Net als voor het
schrijven, het begeleiden van Dokkum’s eerste oudejaarsrevue, het
secretariaatswerk voor de buurtvereniging, enz. Het secretariaatswerk voor het
directeurenconvent Friesland had zijdelings of zelfs rechtstreeks met zijn werk
te maken, maar ook hier had en nam Iedema de tijd voor.
De altijd graag bezig
zijnde Harke Iedema had niets liever gewild dan zijn directeurschap tot het
einde toe te vervullen. Het mag evenwel helaas niet zo zijn. Wie zijn opvolger
zal worden, is op dit moment nog niet bekend. Momenteel neemt Roel Munneke als
(adjunct)-directeur de zaken waar.
Vanuit de verte leeft
Harke Iedema mee met deze man, voor wie hij zeer veel respect en bewondering
heeft. Hoewel de muziekschool formeel al vanaf 1 september jl. verleden tijd is
voor Iedema, kan een ieder, die dat wenst, op vrijdag 17 september officieel
afscheid van hem nemen. De afscheidsreceptie vindt plaats in de
Vroedschapskamer van het gemeentekantoor, Suupmarkt 2 te Dokkum, tussen 17.00
en 19.00 uur.
Wie Harke Iedema ook na
deze receptie nog regelmatig wil tegenkomen, kan misschien eens een drankje
gaan drinken in de kantine van de tennisclub. Hij of zij wordt dan vast en
zeker door vrijwilliger Harke Iedema bediend. Hoezo ’dolce far niente’?
Nieuwe Dockumer Courant,
16 september 1999