In de Nieuwe Dockumer Courant van maandag 1 september 1980 troffen we een, door Harke Iedema geschreven, verslag aan betreffende de gehouden ”Reünie Anjum” op Zaterdag 30 augustus 1980.

 

 

REUNIE ANJUM: ”Een kostelijke dag om nooit te vergeten”

 

Zaterdagmorgen 30 augustus 1980:

Het is nog rustig in het grootste dorp van de gemeente Oostdongeradeel. Vanuit het westen waait een stevige briesje. Gelukkig regent het niet meer zoals in de afgelopen nacht. Misschien breekt straks de zon wel door de grauwe wolkenmassa. Het belooft een mooie dag te worden. In de verte kraait een haan alsof hij zeggen wil: Opstaan Anjumers ………. het is zover.

Vertederd blikt de eeuwenoude toren van de Ned. Herv. Kerk over de vele huisjes die rondom hem geschaard staan. ”Tjonge, tjonge ……, fluistert hij zacht voor zich heen, ”was me dat even een vermoeiend weekje. Maandag zijn de Anjumers al begonnen het dorp te versieren en dat ging maar door: avond aan avond aan avond. Het is maar goed dat ik twee paar ogen heb, anders had ik alles nooit zo goed kunnen volgen.

Donderdagavond die feeërieke fakkeloptocht van de Anjumer jeugd, opgeluisterd met de vrolijke klanken van ons aller muziekkorps ”Halleluja”. Later op de avond een magnifieke gecostumeerde stoelendans in de feesttent. Wat een vreemde gezichten deze avond, bijna niemand herkende ik. Gelukkig was spelleider G.W. Dijkstra, dankzij de microfoon, goed te verstaan zodat ik niet veel behoefde te missen. Wat een dolle avond was dat toch.

En dan gisteren …… wat een prachtige dag: geweldig, geweldig en nog eens geweldig. Zo’n dertig praalwagens zijn aan mij voorbij getrokken. Duidelijk kon ik alles zien. Allemaal even mooi en allemaal even keurig verzorgd. Tjonge, tjonge …… wat hebben die Anjumers weer hun best gedaan.

Ook zag ik Jelle Piebe’s, besmeurd met pek en veren. Net als toentertijd was hij ook nu met touw vastgebonden aan die grote boom, vlakbij mij. Ja ja …… ik kan me dat nog goed herinneren, alhoewel het ongeveer 180 jaar geleden gebeurd moet zijn. En dan het turfschip ”De Twee Gebroeders” (Visser) en die motorboot. Wat leuk. Ik weet nog best dat die motorboot werd gebruikt voor het vervoer van goederen, passagiers en vee van en naar Dokkum. Och och …… wat vliegt de tijd.

Oh ja …… die wagen van ”de Syl” met het ophaalbruggetje, dat was ook heel mooi. Bijzonder leuk dat de Anjumers deze historische gebeurtenissen weer eens naar voren halen. Maar de overige wagens waren ook prachtig hoor!

Ook zag ik Koningin Ratjatoe op een hoge draagstoel, door een horde inboorlingen (waar kwamen dié toch vandaan? Helemaal uit Afrika?) door het hele dorp gesjouwd. Mensenkinderen: wat zullen dié moe geweest zijn. Tjonge tjonge …… hoe kómen ze toch op het idee.

En wat is het dorp prachtig versierd. Wacht …… even met m’n vlag zwaaien naar slager Postma met z’n spek op het hakblok in de Foarstrjitte, naar schoenmaker Mook, naar kapper Eeltje Postma met z’n scheerattributen. Ja, ja …… ik herken jullie nog best hoor!

Die uitbeeldingen van oude volksliedjes op de Mounebuorren vind ik ook geweldig. En die Nederlandse Munttentoonstelling bij de bejaardenwoningen (dat dubbeltje toch!!!!), die schitterende kroon bij de molen met o.a. een afbeelding van onze nieuwe Koningin Beatrix, de vele, vele sprookjesfiguren, de Friese poppen in Blom’s etalage (ja, ja …… ik heb U wel gezien hoor Jantje Visser-Hovinga, toen U er mee bezig was), de herinnering aan 1940/1945, het smakelijke brood bij Dijkstra’s bakkerij enz. enz. enz. Alles in één woord samengevat: Fantastisch.

Ook heel fijn vond ik de kinderspelen op het feestterrein gistermiddag. Dat jonge grut toch, wat deden ze hun best. En dan die avond voor de grotere jeugd in de feesttent. Tjonge tjonge …… die ”Flamingo’s” uit Veendam konden er wat van. De Anjumer Show-band vond ik helemaal het einde. Geweldig, ik mag wel trots zijn op zo’n muzikaal dorp.

En dan, na zonsondergang, die unieke straatverlichting en die prachtig verlichte ramen van de Lagere School. Zoveel  lampjes heb ik nog nooit tegelijkertijd zien branden. En dat in deze periode van energieschaarste. Maar och, voor één keer zal het niet zo erg zijn. Voor enkele dagen in de zoveel jaar mag mijn dorp best eens ”De lichtstad van Oostdongeradeel” worden genoemd.

In mijn eeuwenoude bestaan heb ik al heel wat feesten meegemaakt, maar wat ik de afgelopen dagen allemaal te zien heb gekregen grenst werkelijk aan het ongelooflijke. Wat schreef …… kom …… hoe heet hij ook alweer? …… och, och …… mijn geheugen wordt er de laatste tijd niet beter op …… in zijn boek over Anjum? O ja …… ”Het feestvieren was de Anjumers in die dagen wel toevertrouwd”. Nou, wat dat betreft kan hij gerust zijn, Wat dat betreft is er gelukkig niets veranderd. Feestvieren kunnen de Anjumers ook nu nog.

Dankbaar voor alles wat hij de afgelopen week te zien kreeg, blikt de oude toren op deze winderige morgen nog eens over de sluimerende huisjes, de versierde straten, de fraaie met vlaggetjes gesierde molen en de grote feesttent op het sportterrein.

En vandaag, zo had hem vanmorgen vroeg een rondvliegende duif verteld, zal een dag worden om nooit te vergeten. Vandaag zal in Anjum een grote bijeenkomst worden gehouden van Anjumers en oud-Anjumers. Ook wist de duif nog te vertellen dat men dit een ”Reünie” noemt.

De Anjumer toren verheugt zich over de dingen die vandaag staan te gebeuren. Straks gaan de deuren van de nu nog slapende huisjes weer open en zullen honderden mensen zich door de straten bewegen. Straks zullen vele auto’s naar Anjum komen met reünisten die een dag in ”it âlde doarp” zullen doorbrengen. Straks zullen er vele handen geschud worden. Straks zal er de blijdschap van herkenning zijn. Ook in dit opzicht belooft het een fijne dag te worden.

Vol verwachting kijkt hij uit over het wijdse landschap.

Wat?? …… maar nee, dat kan toch niet? Het is nog zo vroeg in de morgen.

Ja …… toch …… kijk …… daar komt de eerste auto.

Van opwinding begint zijn hart (het uurwerk) iets sneller te slaan. Nu gaat het gebeuren.

En wat gebeurde er allemaal in Anjum op deze wel zeer bijzondere dag?

 

 

BLIJ WEERZIEN, WAARBIJ SOMMIGEN ELKAAR ONTROERD OMHELSDEN

 

Tegen kwart voor negen waren de eerste reünisten op het sportterrein aanwezig. Een uurtje later was het een drukte van belang bij – en in – de grote feesttent. Namen werden geschreven op stickers en gespeld op boord of kraag. Deze stickers zaten, vergezeld van entre- en consumptiebonnen en een stencil met het dagprogramma, in een envelop die de reünisten bij de ingang kregen uitgereikt.

Daarna een blij weerzien van ruim 500 Anjumers en oud-Anjumers die elkaar een hand drukten. Sommigen moesten even de kat uit de boom zien en keken iets onwennig en vreemd om zich heen. Daarentegen waren er anderen die elkaar metéén herkenden en al wuivend op elkaar afstoven. Weer anderen omhelsden elkaar ontroerd. Uitroepen van verbazing (tenslotte worden we allemaal een dagje ouder nietwaar!) en herkenning waren niet van de lucht. Het werd voor allemaal een blij weerzien.

Sjoukje …… Fank …… hoe is’t der mei?”

Sjoukje Dekema blikt enkele seconden in een behaard gezicht, maar herkent haar oude buurjongen niet. Na een blik op de sticker in het Fries: ”Ben jij …… Wat ben jij veranderd”. Er volgt een kort gesprekje en na ook haar man Bart een hand geschud te hebben, vervolgen we – al handjesdrukkend met jan en alleman –onze weg naar een nog vrijstaande stoel.

 

Mooi uurtje

Het werd inderdaad een uurtje (misschien wel het mooiste van de hele dag) om nooit weer te vergeten. Tegen half elf beklom de voorzitter van ”het Oranjebestuur”  Dhr. G.W. Dijkstra het podium met het verzoek: ”Wij willen graag dat iedereen plaats neemt, dan komt er koffie”.

Na een kwartiertje hadden alle reünisten een plaatsje gevonden, hoewel menigeen nog graag even was blijven praten. In een mum van tijd zaten ruim 500 mensen aan het ”heerlijk bakje troost”.

Toen nam de voorzitter opnieuw het woord:

 

”Geachte Reünisten van veraf en dichtbij.

 

Uit naam van het bestuur van de Oranjevereniging en uit naam van de Anjumer Burgerij, heet ik U allen heel hartelijk welkom. Burgemeester en Mevr. Soepboer, Gemeentesecretaris, Dhr. en Mevr. de Graaf, fijn dat U tijd heeft gevonden om aan onze uitnodiging gehoor te geven. Ook U een hartelijk welkom.

De meeste gasten zijn inmiddels aanwezig en genieten van een kopje koffie. Het zal vandaag voor U en voor ons een drukke dag worden. De oude vriendschapsbanden worden vandaag weer eens opnieuw aangeknoopt. Vandaag heeft men elkaar veel te vertellen en over en weer zullen er veel vragen beantwoord moeten worden.

Wij hopen dat U hier vandaag in Anjum met ons een prachtige dag mag beleven en dat U prettige herinneringen aan deze dag mag overhouden. Zij die in geen jaren in Anjum zijn geweest, zullen veel oude plekjes missen. Er is de laatste jaren in en om Anjum nogal veel veranderd. Daarover vanavond meer.

Ook de mensen van het Rode Kruis hartelijk dank dat U deze dag in ons midden kunt zijn.”

 

Na enkele zakelijke mededelingen betreffende het dagprogramma besloot de voorzitter zijn openingswoord met: ”Beste mensen, wij wensen U nogmaals een hele prettige dag toe hier in Anjum met veel plezier. Tot vanavond.”

 

De burgemeester

Na een oorverdovend applaus was het woord aan Burgemeester Soepboer. Hij dankte, mede namens het Gemeentebestuur, de Oranjevereniging voor de ontvangen uitnodiging. ”Kostelijk, aldus de burgervader, ”om zoiets na Morra in het grootste dorp van de gemeente Oostdongeradeel te mogen meemaken. Wat een blijde gezichten, het belooft een fijne dag te worden”. Dat Burgemeester Soepboer ook bekenden zag bewijst zijn volgende uitroep: ”Gâtske …… ik kin dy net meer” en ”Dou bist Ida??”

Oostdongeradeel’s eerste burger besloot z’n toespraak door iedereen een kostelijke dag toe te wensen met veel zon en vroeg een daverend applaus voor het organisatiecomité.

 

Overvolle feesttent

Van elf tot twaalf uur waren de Anjumer inwoners uitgenodigd om kennis te maken met de reünisten. Dankbaar werd hiervan gebruik gemaakt, zodat in dit uurtje bijna geen stap te doen was in de overvolle tent. Opnieuw werd uitgebreid kennis gemaakt met oude vrienden, familie, buren en kennissen.

Precies twaalf uur verzocht de voorzitter vriendelijk doch dringend: ”Anjumers …… wilt U nu de tent verlaten?”

Maar ach …… hoe gaat dat. Er is nog zoveel te bepraten, vlug die en die nog even een hand geven. ”Weet je nog van toen en toen?” en ”Weet je dit en weet je dat nog?” Dat het enkele  reünisten soms iets teveel werd bewijst de volgende uitspraak: ”t Is toch zonde dat je alle mensen niet meer kent”. En wat te zeggen van dit onderonsje: ”Ha Alie …… is dit je man?” ”Nee …… dit is mijn broer Freerk”. ”Oh …ik meende al dat je eerste man er anders uitzag”.

Een half uur later verzocht de voorzitter opnieuw en nu zeer dringend de Anjumers om de tent te verlaten. Daarna konden de reünisten aan het grote buffet hun lunchpakket en koffie halen. Ondanks de duidelijke  aanwijzing van de voorzitter hoe te lopen, werd het hier dringen geblazen. Weer werden andere oud-Anjumers ontmoet, handen geschud, herinneringen opgehaald en …… op schoenen en tenen getrapt. Maar op zo’n dag neemt niemand iemand iets kwalijk. Op zo’n dag mag er best eens iets fout gaan. Na de maaltijd werd gezamenlijk het Fries Volkslied gezongen.

 

Foto-exposities

’s Middags was er voor de reünisten een indrukwekkend programma samengesteld. Vanaf 13.00 uur was er gelegenheid de molen en de beide kerken, incl. orgelspel) te bezichtigen. Verder waren er foto-exposities van oud-Anjum in de Chr. Lagere School en in het gemeenschapscentrum ”de Dobbe”.

Ook stonden er bij de molen twee bussen gereed waarmee de reünisten de omgeving van Anjum konden bezichtigen. O.a.  werden bezoeken gebracht aan Lauwersoog, Oostmahorn en Ezumazijl. Van deze, telkens ongeveer een uur durende, rondrit werd dankbaar gebruik gemaakt. Tevens kon men op het sportterrein volksspelen meemaken. Variatie genoeg dus.

 

Concert

Om 15.00 uur gaf de oud-Anjumer Harke Iedema een Reünisten-concert  in de Geref. Kerk. Hij vertelde dat hij zo’n 30 jaar geleden onder hoede van de toenmalige organiste Hieke Holwerda (gelukkig in de kerk aanwezig) z’n eerste psalmvers in de Geref. Kerk had begeleid. Het was nog in de periode dat men in Anjum niet ritmisch zong. Daarom had hij voor dit programma twee niet-ritmische psalmbewerkingen van Jan Zwart uitgekozen n.l. Psalm 84 en Psalm 75.

Na twee orgelkoralen  van Joh. Seb. Bach speelde de oud-Anjumer organist de bekende variaties over ”Een Thema van Purcell” van Jac. Bonset. Harke Iedema vertelde dat deze compositie ook gespeeld was bij de ingebruikname van het gerestaureerde orgel in 1961 door de toen aangetrokken gast-organist Makkes van der Deyl. Zoals bekend ging dit orgel bij de kerkbrand van 1967 geheel verloren.

Tenslotte op verzoek een indrukwekkende Fantasie over het lied ”Dankt, dankt nu allen God”. Erg jammer dat, vanwege een halsstarrige toets, een compositie van César Franck moest komen te vervallen.

Een daverend applaus, hulde van de oud-Anjumer organiste Hieke Holwerda, bloemen en een geschenkenbon mocht de oud-Anjumer organist Harke Iedema in ontvangst nemen. Tenslotte werd gezamenlijk het ”Wilhelmus” gezongen.

 

”Moorddadig”

Na afloop van dit concert troffen we Barteld en Jeltje (Postma) in De Dobbe, even ”bekomend” van alle drukte. Vier en twintig jaar geleden vertrokken ze naar Canada. Op 29 juli j.l. zijn ze in Anjum gearriveerd en hopen 4 september a.s. weer te vertrekken. Op onze vraag aan Barteld hoe hij deze dag ervaart, moet hij even nadenken. Dan ineens dat ene, alles omvattende woord: ”Moorddadig”.

”Dat mag niet in de krant hoor”, waarschuwt Jeltje. ”Jawel, dat mag best”, antwoordt Barteld, ”Ze weten best wat ik bedoel”. ”En weet je ……”, vult Jeltje aan, ”het is prachtig om je hele familie, al je kennissen weer eens te ontmoeten”. ”Weet je wel, onderbreekt Barteld haar, ”dat mijn broer Thomas uit Zuid-Afrika en mijn zuster Martje uit de Verenigde Staten hier ook zijn? Ze hebben elkaar in 41 jaar niet gezien”.

Dan ben je echt even stil. Dan kun je dat alles omvattende woord van Barteld begrijpen. Dan wordt het je ineens duidelijk wat zo’n reünie voor veel mensen betekend. Dan ben je het organisatie-comité zo enorm dankbaar voor deze gigantische mooie dag. Duidelijk hebben die twee Ald-Eanjumers het hier geweldig naar hun zin.

 

 

 

Broodmaaltijd

Tegen vijf uur in de middag waren alle reünisten weer bij de feesttent aanwezig voor soep en een broodmaaltijd. Ook dit was weer piekfijn georganiseerd. Wat een belevenis: één groot huisgezin van ruim 500 mensen gezamenlijk aan tafel te zien zitten. Na afloop nam voorzitter G.W. Dijkstra opnieuw het woord:

 

”Wij hopen dat U allemaal tot nu toe een gezellige dag heeft gehad en dat U veel oude bekenden heeft ontmoet. Vandaag heb ik nogal eens gehoord: ”Wat ben jij veranderd”, waarop dan soms het laconieke tegenwoord kwam: ”Maar jij ook”.

Ja beste mensen, zo gaat het. Allemaal worden we een dagje ouder, al menen we vaak zelf van niet. Ik denk dat het met ieder mens zo is dat we in ons hart jonger zijn dan de werkelijkheid is.

Voor U, reünisten, is het ongetwijfeld een drukke dag geweest. U heeft kennis kunnen nemen van de veranderingen in ons dorp. Op enkele wil ik nog Uw aandacht vestigen”.

 

Veranderingen

Vervolgens wees de voorzitter op de veranderingen die in Anjum hebben plaats gevonden. Over de verdwenen Loanen, de verdwenen Franse Kazerne, de oude School aan de Rederijwei, de Chr. Lagere school, het Buma-hûs, zalen Mosselman enz. Maar ook wees hij op het vele wat ervoor in de plaats is gekomen. Een nieuwe Geref. Kerk, een nieuwe Chr. Lagere School, een prachtig gerestaureerde Ned. Herv. Kerk, een piekfijne gerestaureerde molen die nu dienst doet als V.V.V.-kantoor. Een trekpleister voor de vele toeristen.

Dhr. Dijkstra besloot z’n speech met:

 

”Zo heeft U vandaag kunnen zien dat er hier de afgelopen jaren veel veranderd is. Wij missen veel ouds maar we hebben er ook veel nieuws voor teruggekregen.”

 

Dank

Namens de reünisten dankte Tamme de Vries het Bestuur van de Oranjevereniging voor deze geweldige dag. Voorzitter Dijkstra dankte tenslotte alle reünisten voor hun aanwezigheid, de Fam. van Kammen voor het verzorgen van ”natje en droogje”, alle medewerkers en medewerksters achter de schermen (denk maar aan het klaarmaken van o.a. 500 lunchpakketten) en het organisatie-comité bestaande uit: Dhr. G.W. Dijkstra voorzitter, Dhr. W. Castelein secretaris, Mevr. J. Dijkstra-Visser penningmeesteresse, Dhr. F. de Beer, Dhr. Braaksma, Dhr. F. Faber, Mevr. D. Holwerda-van der Veen, Dhr. A. de Jong en Mevr. R. van der Zee-Sinnema. Spontaan werd hen het ”Lang zullen ze leven” toegezongen. Tot zover het officiële gedeelte van de dag.

Om 19.00 uur werd de grootse optocht van de vorige dag nog eens herhaald, terwijl tot besluit van deze unieke reünistendag een gezellige samenkomst werd gehouden in de tent m.m.v. het zangkoor ”Sursum Corda”, de muziekvereniging ”Halleluja” en de Anjumer Volkdansgroep.

 

Magistraal

Opnieuw heeft de eeuwenoude toren van de Ned. Herv. Kerk een magistrale dag meegemaakt. Wanneer de Anjumers zich ter ruste begeven, blikt hij nog eens over het slapende dorp. En zachtjes fluistert hij voor zich heen: ”Dit was een kostelijke dag. Een dag om nooit te vergeten”.